Pompa diamagnetyczna, znana również jako urządzenie wykorzystujące zmienne niskoczęstotliwościowe pole elektromagnetyczne o wysokiej intensywności (LF-HI PEMF), coraz częściej znajduje zastosowanie w medycynie fizykalnej i rehabilitacji. Technologia ta opiera się na oddziaływaniu na tkanki biologiczne poprzez efekt diamagnetyczny, polegający na przemieszczaniu cząsteczek nieposiadających momentu magnetycznego w odpowiedzi na silne zmienne pole magnetyczne.
Mechanizm działania
Pompa diamagnetyczna, taka jak CTU Mega 20, wykorzystuje impulsowe pole elektromagnetyczne o wysokiej intensywności (2 Tesle) oraz niskiej częstotliwości (7 Hz) do wywoływania reakcji biologicznych w głębokich strukturach tkankowych. Regulowana amplituda umożliwia selektywną stymulację tkanek i zapewnia odpowiednią terapię. Efekt diamagnetyczny umożliwia bezkontaktowe przemieszczanie cząsteczek w płynach tkankowych (np. jonów, białek), co prowadzi do:
- poprawy mikrokrążenia i drenażu limfatycznego,
- zmniejszenia obrzęków,
- przyspieszenia transportu substancji odżywczych i usuwania toksyn,
- redukcji stanu zapalnego,
- aktywacji komórek naprawczych (fibroblastów, osteoblastów),
- modulacji bólu poprzez wpływ na zakończenia nerwowe.
Zastosowanie kliniczne
1. Skręcenia stawów
Pompa diamagnetyczna znajduje zastosowanie w leczeniu skręceń stawów. W badaniach obserwacyjnych pacjenci zgłaszali szybszy powrót do funkcji ruchowych i mniejsze zapotrzebowanie na leki przeciwbólowe.
W skręceniach i pourazowych zaburzeniach stabilności stawów, terapia diamagnetyczna wpływa korzystnie na:
- zmniejszenie obrzęku, co przyspiesza możliwość wczesnego uruchamiania stawu,
- redukcję bólu przez hamowanie przewodnictwa nocyceptywnego i zmniejszenie nacisku na receptory bólowe,
- przyspieszenie przebudowy więzadeł i włókien kolagenowych, co poprawia stabilność i zakres ruchu.
2. Przepukliny kręgosłupa
Zastosowanie LF-HI PEMF u pacjentów z bólem lędźwi związanym z przepukliną dyskową wykazało skuteczną redukcję dolegliwości bólowych i poprawę zakresu ruchu. W serii przypadków opisanej przez Obando i wsp. (2020), pacjenci po 2-4 tygodniach terapii raportowali poprawę funkcji oraz znaczące zmniejszenie bólu bez interwencji chirurgicznej.
3. Urazy łąkotek
Uszkodzenia łąkotek, typowe dla sportowców i osób aktywnych, można leczyć wspomagająco za pomocą pompy diamagnetycznej. Terapia ta wspiera regenerację tkanek chrzęstnych i zmniejsza ból pourazowy. W praktyce klinicznej obserwuje się przyspieszenie powrotu do aktywności fizycznej u pacjentów stosujących terapię diamagnetyczną w ramach kompleksowego programu rehabilitacji.
4. Urazy mięśni
W leczeniu naciągnięć, naderwań oraz stłuczeń mięśni pompa diamagnetyczna przyczynia się do szybszej regeneracji poprzez stymulację angiogenezy i redukcję mikrozapalnych ognisk. Znacząco skraca to czas rekonwalescencji, co potwierdzają liczne raporty z praktyki fizjoterapeutycznej.
W leczeniu urazów mięśniowych terapia diamagnetyczna:
- stymuluje regenerację uszkodzonych włókien mięśniowych poprzez poprawę ukrwienia i transportu tlenu,
- zmniejsza lokalny stan zapalny, ograniczając powstawanie blizn i zrostów,
- wspomaga wchłanianie krwiaków wewnątrzmięśniowych,
- pozwala na szybsze rozpoczęcie ćwiczeń czynnych bez ryzyka pogłębienia urazu.
W praktyce fizjoterapeutycznej często łączy się ją z terapią manualną i odpowiednimi ćwiczeniami, co znacznie przyspiesza powrót pacjenta do aktywności sportowej.
Terapia diamagnetyczna sprawdza się również w leczeniu mikrourazów i przeciążeń ścięgien oraz przyczepów mięśniowych. Szczególnie efektywna bywa w leczeniu entezopatii (np. łokieć tenisisty, kolano skoczka) i zespołów przeciążeniowych u sportowców.
W takich przypadkach mechanizmy działania obejmują:
- zmniejszenie napięcia mięśniowo-powięziowego,
- poprawę nawodnienia tkanki łącznej,
- stymulację metabolizmu lokalnego, co skraca czas gojenia przeciążonych struktur.
5. Stany przewlekłe i ostre
U pacjentów z przewlekłymi dolegliwościami bólowymi po urazach (np. zespół bólu rzepkowo-udowego, pourazowe zmiany zwyrodnieniowe), terapia diamagnetyczna wspomaga:
- poprawę ruchomości stawów,
- regenerację chrząstki stawowej poprzez zwiększenie aktywności chondrocytów,
- długotrwałą modulację bólu
Przykłady kliniczne
- Zespół bólu regionalnego (CRPS): Roberti i wsp. (2022) opublikowali raport z terapii 69-letniej pacjentki z CRPS typu I. Dzięki zastosowaniu pompy diamagnetycznej udało się zmniejszyć ból z 10/10 do 2/10 oraz zlikwidować obrzęk kończyny dolnej.
- Owrzodzenie stopy: W przypadku 94-letniej pacjentki z przewlekłym owrzodzeniem, leczenie uzupełnione terapią diamagnetyczną zakończyło się całkowitym wygojeniem rany w ciągu 9 tygodni, bez działań niepożądanych.
- Leczenie skręcenia kostki za pomocą pompy diamagnetycznej CTU Mega 20: W klinice Trauma Sport zastosowano diamagnetoterapię w leczeniu skręcenia więzadła bocznego zewnętrznego II stopnia u zawodnika klubu koszykówki Ourense. Terapia trwała trzy sesje w ciągu sześciu dni. Według fizjoterapeuty Yago Blanco, który leczył zawodnika, dzięki temu leczeniu udało mu się osiągnąć zmniejszenie krwiaka, obrzęku i stanu zapalnego oraz świetny powrót do zdrowia po skręconej kostce w bardzo krótkim czasie. (art bitmed)
Rola w rehabilitacji i fizjoterapii
Pompa diamagnetyczna znajduje coraz szersze zastosowanie w programach rehabilitacyjnych i fizjoterapeutycznych jako uzupełnienie tradycyjnych metod leczenia, takich jak kinezyterapia, masaż, elektroterapia czy terapia manualna.
Zalety w rehabilitacji:
- bezbolesność
- bezinwazyjność – możliwość terapii bez kontaktu ze skórą. Terapia pozwalająca na pracę na uszkodzonej skórze (odleżyny, stopa cukrzycowa, rany pooperacyjne, niezasklepione blizny). Możliwa interwencja w przypadku długotrwałego unieruchomienia (bezpośrednio na opatrunkach, szynach, gipsie),
- możliwość pracy w kontakcie ze skórą (połączenie z terapią TECAR).
- możliwość stosowania w fazie ostrej, gdy inne formy terapii są przeciwwskazane,
- synergistyczne działanie z innymi metodami (np. krioterapia, ultradźwięki),
- szybkie efekty kliniczne – szczególnie w redukcji bólu i obrzęku,
- brak skutków ubocznych potwierdzony w badaniach klinicznych.
- różne cele terapeutyczne:
- podaż leków
- stymulacja płynów wewnątrz i zewnątrzkomórkowych
- biostymulacja tkanek
- działanie przeciwbólowe
Według badania Izzo i wsp. (2010), zastosowanie pompy diamagnetycznej u pacjentów z obrzękami kończyn dolnych przyniosło poprawę objętości limfatycznej, zmniejszenie bólu oraz poprawę komfortu życia. Włączenie tej terapii do protokołów fizjoterapeutycznych może więc skrócić czas rehabilitacji i zwiększyć skuteczność leczenia.
Przeciwwskazania i środki ostrożności
Chociaż terapia diamagnetyczna jest bezpieczna, istnieją przeciwwskazania do jej stosowania, m.in.:
- ciąża,
- rozrusznik serca i inne implanty elektroniczne,
- obecności materiałów ferromagnetycznych w obszarach ciała, które mają być poddane zabiegowi,
- aktywne choroby nowotworowe,
- niewyjaśnione krwawienia,
- epilepsja.
- u osób z niskim ciśnieniem krwi (hipotonią) należy sprawdzić ciśnienie tętnicze przed i po zabiegu, a jeśli to konieczne, skrócić czas trwania sesji oraz wydłużyć czas między kolejnymi sesjami.
- niezakończonym procesem kostnienia (osteogenezy) w obrębie nasad kości
- poważnymi chorobami serca, wątroby, nerek
Każdy przypadek kliniczny powinien być indywidualnie oceniony przez lekarza prowadzącego lub fizjoterapeutę.
Źródła:
- Izzo M, Napolitano L, Coscia V, et al. (2010). The role of the diamagnetic pump (CTU Mega 18) in the physical treatment of limbs lymphoedema. A clinical study. Eur J Lymphol Rel Probl. 21:24–29.
- Roberti R, Marcianò G, Casarella A, et al. (2022). Diamagnetic therapy in a patient with complex regional pain syndrome Type I and multiple drug intolerance: A case report. Reports. 5(2):18.
- Romeo P, Torres OF, Di Pardo F, Graus T. (2022). Medical Applications of Diamagnetism. Journal of Regenerative Science. 2(2):07–12.
- Baronio M, Sadia H, Paolacci S, et al. (2020). Molecular aspects of regional pain syndrome. Pain Res Manag. 2020:7697214